Vaderdag geschiedenis

Vaderdag cadeau 2009

In tegenstelling tot Moederdag is Vaderdag nooit een populair feest geworden in Nederland. De oorsprong van de feestdag ligt in Amerika waar mevrouw Sonera Dodd haar vader in het zonnetje wilde zetten. Hij voedde na het overlijden van zijn vrouw de zes kinderen op.

Op 19 juni 1910 vierden de inwoners van Spokane in de staat Washington de eerste Vaderdag. In 1924 ondersteunt president Coolidge het voorstel om van Father's Day een nationale feestdag te maken. In 1966 is het dan zover en verklaart president Johnson de derde zondag van juni tot Vaderdag.

Vaderdag in Nederland
Nederland heeft het idee snel overgenomen. Vaderdag is in de jaren dertig van de vorige eeuw al gesignaleerd in Nederland. In Leiden viert men op 7 september 1936 voor het eerst Vaderdag. In de krant staat een gedichtje dat kinderen kunnen leren en declameren voor hun vader. Het initiatief komt van slijterijen en rookwarenwinkels. Officieel is er nog niets vastgesteld en het jaar daarop verplaats men de feestdag naar een zaterdag in oktober. In 1938 naar de eerste zondag van die maand. De kranten staan vol vaderdagtips. Er wordt druk geadverteerd door kledingzaken, vulpennenverkopers en tabakswinkels.

Van oktober naar juni
Na de Tweede Wereldoorlog verschuift de datum naar de derde zondag in juni in navolging van de Vaderdag in Amerika. Slijters en sigarenwinkeliers protesteren in 1948 dat hun dag in oktober zonder overleg verplaatst wordt. Ze kondigen aan dat zij hun oktober-Vaderdag handhaven. Maar vanaf 1949 leggen ze zich daar toch bij neer en viert men Vaderdag ook in juni.

Lagere school
Naast de middenstand is vooral het lager onderwijs de grote stimulator net als bij Moederdag. In de klas maken kinderen een werkstuk en leren een gedichtje voor vader. Traditioneel zijn bijvoorbeeld een asbak van grijze klei beschilderd met plakkaatverf of het sigarettenbakje van wasknijpers. Maar ook schilderijtjes, beeldjes en andere knutselwerkstukken maakt men voor vader.

Emancipatie
Vaders zelf vinden de dag tot ver na de Tweede Wereldoorlog onzin en geven er weinig om. Vanaf de jaren zeventig lijkt Vaderdag toch aan populariteit te winnen. Mannen en vrouwen, zo is de gedachte, zijn gelijkwaardig. Vrouwen willen werken en een carrière kunnen maken. Mannen gaan zich daardoor meer met het huishouden bemoeien en de opvoeding van hun kinderen. Vaderdag en Moederdag zijn dagen waarop kinderen hun ouders in het zonnetje zetten. De emancipatie van vrouwen maakt zo Vaderdag belangrijker.

Vaderdag nu
In juni stromen de folders binnen met ideeën voor Vaderdag. Vaderdag hoort erbij. Tegenwoordig zijn sigaretten, sigaren en drank geen doorsnee Vaderdag-traktatie meer. Wel aftershave en gereedschap uit de doe-het-zelfzaak of tuincentrum. Desondanks is Vaderdag nog steeds niet echt populair in de 21e eeuw. In 2003 deed een vakantiepark onderzoek naar de beleving van Vaderdag. Ruim 67 % van de ondervraagden hecht geen belang aan Vaderdag en bijna 22 % vindt het zelfs 'een beetje onzin'.

Populair bij moeders en kinderen
Opvallend is dat vrouwen en kinderen het juist wel een leuk feest vinden. Ruim 27 % van hen vindt het zelfs heel belangrijk. Vaders vinden de aandacht van hun kinderen natuurlijk fantastisch maar het feest zelf betekent niet zoveel voor ze. Misschien verandert dat de komende decennia als vaders een groter aandeel in de opvoeding van kinderen krijgen.


Bronnen op aanvraag beschikbaar