De vlag uit voor diploma

Schooltasvlag 2011

Gisteren en vandaag (15, 16 juni) hangen in de straten de vlaggen uit voor de geslaagde leerlingen van het middelbaar onderwijs. De vlag is versierd met de schooltas die tijdens de opleiding gebruikt is.

Vlagritueel
Het ritueel betekent het succesvolle eind van een leerperiode. Het 'papiertje' is binnen en de volgende stap in de studie of beroepskeuze kan gemaakt worden. Het vlaggen met schooltassen en de nationale vlag is waarschijnlijk een recente traditie. In Zuid-Holland is vlaggen ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Aanvankelijk lijken vooral scholen te vlaggen. In maart 1949 hangt de driekleur bij voorbeeld uit ter ere van de diploma-uitreiking op de ambachtsschool in Leiden.

Haarkloverijen
Als je de kranten bekijkt over de afgelopen 100 jaar dan verschijnen de eerste artikelen in de jaren zestig. In een artikel over de waarde van HBS- en Gymnasiumdiploma stelt een auteur in 1964 dat veel ouders de vlag hebben uitgestoken voor het slagen van hun kinderen. Blijkbaar is dat dan gebruikelijk en een gewoonte. Van tassen en andere schoolse versieringen is dan nog geen sprake. In de jaren zeventig ontstaan tegengeluiden en gaan er stemmen op om het gebruik van de officiële vlag hiervoor te verbieden. Het is een koninklijke vlag en die dient niet voor diploma-vreugde aangewend te worden. Voorstanders zijn er ook. Die wijzen er op dat het 'haarkloverijen' zijn. De vlag uitsteken bij een diploma is onschuldig en duurt maar een korte periode.

Schooltasvlag
Vanaf de jaren zeventig gaat men in Zuid-Holland de stok versieren. Aan de vlaggenstok hangt de tas en soms ook een slinger van schriften. De betekenis van de 'schooltasvlag' is voor iedereen duidelijk. Je laat aan de buitenwereld zien dat je geslaagd bent. De moeder van Desirée uit Nieuw Vennep was dan ook geïrriteerd toen ze in augustus 1986 de vlag met tas van haar dochter buiten zag hangen. Een flauwe grap, dacht ze. Er was namelijk geen reden tot feesten want Desirée was voor haar herexamen gezakt. Gelukkig bleek dat haar dochter toch geslaagd was en ten onrechte geen diploma gekregen had. Het vlaggen is dan al een bekend ritueel. De schoolgeneratie na Desiree omschrijft het vlaggen in de jaren negentig als: 'Een leuke gewoonte. Dat hoort erbij. Het is een teken van opgelucht ademhalen, de spanning is voorbij.' Nog steeds is het vlaggen actueel en een ritueel met betekenis om de middelbare schooljaren af te sluiten.


Bronnen op aanvraag beschikbaar